Karadeniz Ereğli doğumlu olan Niyazi Karakuş; Behzat ve Ziynet Karakuş’un beşi erkek bir kız altı evladından beşincisi olarak 1929 yılında dünyaya geldi. Maksude Hanım’la evlenen Niyazi Karakuş’un Arzu ve Çiğdem adında iki kızı vardır. Küçük yaşlardan itibaren Ereğli’nin geleneksel mesleklerinden olan balıkçılıkta çok ilerlemiş hatta zargan balığı avcılığında tam bir usta olmuştur. Kendi deyimiyle nerede, nasıl Zargan bulacağını bilir ve çıktığı avdan pek eli boş dönmezdi. Niyazi’nin altı metre boyunda ‘Manolya’ isimli bir sandalı vardı ve ava onunla çıkardı.
Niyazi Karakuş gençliğinde Ereğli düğün ve eğlencelerinin baş davetlisi idi. Çok güzel oyun oynardı; kıvraklığını ve figürlerini becerebilen pek kimse yoktu. İspanya’dan getirdiği kastanyetler ile yaptığı İspanyol dansları gençler tarafından çok beğenilirdi. Bu sebeple her düğüne davet edilirdi. Küçük yaşlarda Sandal ve Çektirmeleri ağaçtan yontarak maket halinde yapmaya başladı. Bu onda tutku haline geldi, çok iyi bir gözlemciydi. Gözlemciliğini gemiler üzerinde geliştirmişti. Gemileri en ince teferruatına k a d a r kafasına nakşeder, geminin tüm aksesuar ve parçalarını ağaçtan kendi imal ederdi. Çakısından başka pek bir takım kullanmaz; herkes kahvelerde oyun oynarken, o bıkmadan usanmadan yaptığı geminin parçalarını aksesuarlarını yontarak maket gemiler üretirdi.
Erdemir’ de çalışırken, gemi maketi hediye ettiği Erdemir’ de görevli Amerikalı bir personelin kendisine Amerika’ dan hediye olarak getirdiği ahşap oyma el takım setini her fırsatta herkese ballandıra ballandıra anlatırdı fakat takımları kullandığı pek görülmedi. Onun yegane takımı yanından hiç ayırmadığı cep çakısı ve bir miktar zımparasıydı.
Askerliğini Bahriye olarak yaptı. Askeri gemilerle Amerika ve Avrupa limanlarına görev seyahatleri oldu. Meşhur kastanyetlerini de bu seyahatlerin birinde İspanya’ dan aldığını söylerdi. Savaş gemilerindeki görevi Serdümenlikti. Ereğli Amatör futbol takımlarından Güneş Spor’da uzun yıllar sağ bek olarak amatör futbol oynadı. Çok hızlı ve hırslı bir futbolcuydu.
Ereğli Demir Çelik Fabrikasında Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ nde Futbol Sahası Sorumlusu ve futbol takım malzemecisi olarak emekli olana kadar hizmet yaptı. Malzemeleri aşırı kollardı; bu konuda çok titizdi. Hatta futbolcuların maç sonrası futbolseverlere ve taraftarlara hediye ettiği formaları bile geri toplattırır, bu konuda kendi futbolculara bile kızardı. Niyazi Karakuş kendini bildi bileli hiç durmadan bıkmadan usanmadan gemi maketleri üretti. Satmaya kıyamazdı; maketler evlatları gibiydi. Zor da olsa hediye ettiği olur, kıyamadığı bazı kişilere çok değerli maketler verdiği olmuştur. Bazı koleksiyonerler ve meraklıları ise Niyazi’ den ücreti mukabil maket alabilmek için çok dil dökmek zorunda kalmış, hatta Niyazi’nin kıramayacağı hatırlı kişileri araya sokmak durumunda bile kalmışlardır.
Alaplı ve Ereğli Festivallerinde eserleri ile sergiler açtı. Ayrıca Karadeniz Ereğli Sanat Kurumu kendisine Abdi İpekçi Sergi Salonu’ nda uzun süreli bir sergi düzenledi. 20 gün süren bu sergi çok büyük ilgi gördü. Sergi açılışına Zonguldak ve Ereğli protokolü katıldı, yerel televizyonlar tarafından çekimler ve röportajlar yapıldı, yerel gazetelerde haberler yazıldı ve fotoğraflar yayımlandı.
Dönemin Alaplı Belediye Başkanı Nevzat Çimenoğlu’nun Alaplı’da, Karadeniz Ereğli Sanat Kurumu Başkanı Durmaz Demiroğlu’ nun Ereğli’de teklif ettiği ‘Maketçilik Kursu açalım geliri senin olsun destek bizden’ tekliflerine nedense pek sıcak bakmadı. Yalnız sürdürdüğü maketçilik çalışmalarına ömrünün sonuna kadar bıkmadan usanmadan devam etti. Ürettiği yüzlerce eserden kalan 30 – 40 adet eseri hala evindedir. Niyazi Karakuş’un ürettiği maketler normal maketçilik tekniği ile değil, ağaç yontu tekniğiyle yapıldığı için üzerinde bir heykeltraş titizliğiyle çalışılan eserlerdir. Bu marketlerde kullanılan bunun tüm aksesuarları da ahşap ve kendi üretimidir. Bu yönü ile bu eserlerin ayrı bir değeri vardır.
Belediyemiz yetkililerinin Karakuş’un ailesiyle görüşüp hibe veya satın alma yoluyla alacağı Niyazi Karakuş marketlerinden bir miktarının Kent Müzesinde bir köşe yapılarak sergilenmesi sanatseverleri memnun eder. Ayrıca bu sayede Ereğli’mizin yetiştirdiği bir maket sanatçının eserlerinin müzede korunarak genç nesillere aktarılmasına ve sanatçının tanınmasına vesile olur. Bunun dışında Kent Müzesinin obje olarak zenginleştirilmesine de katkısı olur kanaatindeyim. Niyazi Karakuş, 22 Şubat 2018’de, 89 yaşında Karadeniz Ereğli’de vefat etti ve doğduğu kentte defnedildi.
Yazan: Durmaz Demiroğlu